Öğrencilerden uçuş sırasında yaşanan elektrik kesintilerine yerli ve milli çözüm
TEKNOFEST KKTC’de öğrencilerden uçak kazalarını önlemek için yerli ve milli proje
Hilal BEKYÜREK-Fırat ALKIZ/KKTC, (DHA)- TEKNOFEST KKTC’de Uçak Teknolojisi bölümü öğrencileri, havacılıkta yaşanabilecek hayati risklere karşı yerli ve milli bir çözüm geliştirdi. Uçaklarda elektrik kesildiğinde pilotların karşılaştığı kör iniş tehlikesine son vermeyi amaçlayan öğrenciler, uçağın egzozundan çıkan ısıyı elektrik enerjisine çeviren özel bir kit tasarladı. Proje ekibinden Muharrem Can, “Bu tür arızalar nedeniyle geçmişte bazı kazalar yaşandığını tespit ettik. Biz, çevre dostu ve geri dönüştürülebilir bir sistemle bu sorunun önüne geçmeyi hedefliyoruz. Projemiz, Türkiye’de havacılık alanında bir ilki temsil ediyor” dedi.
TEKNOFEST KKTC’de Türk Hava Kurumu Üniversitesi İzmir Havacılık MYO öğrencilerinden oluşan ‘Greentech’ takımı, uçakların egzoz ısısını elektriğe çeviren yerli ve milli bir kit geliştirdi. Uçaklarda elektrik kesildiğinde devreye giren bu sistem, aviyonik ve elektronik donanımı besleyerek pilotların kör iniş yapma riskini ortadan kaldırıyor. Altı kişilik ekip ve danışmanlarıyla bir yıldır kit üzerinde çalışan öğrenciler, projenin şu anda patent aşamasında olduğunu belirtti.
YILMAZ: BOZULAN ALTERNATÖRÜN YERİNE GEÇİYOR
'Egzoz Isı Enerjisini Elektrik Enerjisine Dönüştürme' isimli proje ekibinde yer alan Muharrem Can Yılmaz, “Hava araçlarında elektrik üretimi alternatör denilen bir parçayla sağlanmaktadır. Bu parçanın arıza vermesi durumunda uçak elektriksiz kalıcak yani elektrik üretemeyecektir. Bizim projemiz burada devreye giriyor. Ürettiğimiz kit elektrik üretecek ve aviyonik sistemleri besleyecek. Genellikle bu tarz durumlarda karşılaşıldığında alınan çözüm dijital göstergelerin kapatılması. Eğer aküde yeterli elektrik yoksa dijital göstergeler çalışamaz ve pilot tam anlamıyla kör bir iniş yapmak durumunda kalır. Bu da gayet riskli bir durum” ifadelerini kullandı.
‘TÜRKİYE’DE HAVACILIK ALANINDA BİR İLK’
Yılmaz, “Havacılıkta bu sebeple bir kaç tane kaza meydana geldiğini araştırıp gördük. Günümüzde de bununla ilgili alternatif çözümler bulunuyor. Ancak biz yenilikçi ve geri dönüştürülebilir bir çözüm bularak bunların önüne temelli geçmeyi amaçlıyoruz. Bizim projemiz Türkiye’de havacılık anlamında bir ilktir. Biz projemizi kendi laboratuvarımızda yerli ve milli imkanlarla kendimiz geliştirdik” dedi.
ŞERİF: ATIK ISIYI EN İYİ ŞEKİLDE DÖNÜŞTÜYORUZ
Projenin Takım Kaptanı Melike Şerif de “Projemiz piston motorlu eğitim uçaklarını egzoz sıcaklığından oluşan ısı enerjisini elektrik enerjisine dönüştürme projesidir. Peltier teknolojisi 250 olan sıcaklık farkıyla elektrik enerjisi üretmesi anlamına geliyor. Biz uçağın egzoz gazlarından çıkan atık ısının en iyi şekilde dönüştürülmesini sağlamak için peltier teknolojisini kullandık. Motor çalıştığı sürece elektrik üretebilmekte ve acil durumlarda aviyonik sistemlere sürekli olan elektriği sağlamaktadır. Bu yüzden uçuş emniyeti açısından iniş sırasında herhangi bir sorun yaşanmadan aviyonik sistemlere elektrik enerjisini verebilmekteyiz. Projemizde 6 kişi çalışıyoruz. Bir de Takım Danışmanımız var. Bu projeyle bir yıldır uğraşıyoruz. Hedefimiz kendi bölümümüzle ilgili projede en iyi yerlere gelmeye çalışmak” diye konuştu.
KARAYEL: PİLOTLAR İÇİN KÖR İNİŞE SON
Projenin Takım Danışmanı Yıldırım Karayel ise şu ifadeleri kullandı:
“Uçaklarda bu tür durumlarda nasıl arızalar çıkar, acil durumlarda neler yapılıyor diye araştırırken bu fikir aklımıza geldi. Bu projeye özgü olarak kör uçuş dediğimiz uçuş oluyor yani dijital ekran kapanıyor. Dijital ekran kapandığı zaman siz irtifayı göremiyorsunuz. Uçuşa dair bir çok bilgiyi göremiyorsunuz. Biz ürettiğimiz bu projeyle egzozdaki ısı enerjisini elektrik enerjisine dönüştürüyoruz ve aviyonik sistemleri besliyoruz. Atık bir enerjiyi kullanıyoruz.”
‘PATENT AŞAMASINDAYIZ’
Karayel, sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Standa geldiklerinde projeyi anlattığımızda çok etkileniyorlar. Tamamen özgün proje. Araştırmalarımıza göre Türkiye’de daha önce buna benzer bir proje yok. Şu an patent aşamasındayız. Fikri patent alıp daha sonra tamamen ürünümüzü net patente çevireceğiz. 15 binden fazla takım başvurusu vardı. 47 binin üzerinde bir katılımcı var. Bunların arasında dördüncü olarak olarak finale kaldık.”
