Yıl 1326, aylardan nisan…
Tam 10 yıllık kuşatmanın ardından kadim kent Bursa, Orhan Gazi tarafından teslim alınıyor.
Direniş olmadan, tek kılıç sallanmadan, bir tek ok atılmadan, kansız bir şekilde…
Yani kent, Bizanslılardan savaşla değil, teslim yoluyla fethediliyor.
Osmanlı’nın başkenti olan bu kentin bir sağduyu yurdu olması, Bursalıların çatışmadan uzak, uzlaşmacı, hoşgörülü ve naif insanlar olmasının bu tarihi olayla bağı olduğunu düşünüyorum.
***
1923’te yıkılan Osmanlı’nın yerine kurulan Cumhuriyet’e uyum sağlayan kentlerin başında da Bursa geliyor.
Devletçilik ilkesinin vücut bulmuş hali olan Merinos Fabrikası’nın temelleri bu kentte atıldı.
Modern Cumhuriyet’in ilk sivil mimari örneklerinden, odalarında Ulu Önder’in hatıralarının olduğu Çelik Palas Oteli bu kentte inşa edildi.
Cumhuriyet’in yurtsever kurucularının yaratmaya çalıştığı milli burjuvazinin nüveleri ticaret kenti Bursa’da atıldı ve günümüzde Osmangazi Belediyesi tarafından restore edilen ipek fabrikalarının çarkları bu kentte dönmeye başladı.
Modern Türkiye Cumhuriyeti’nin iktisadi bağımsızlığını amaçlayan Merkez Bankası bu kentte faaliyetlerine başladı.
Erken Cumhuriyet döneminin edebiyatçıları, fikir insanları, sanatçıları olan Ahmet Tanpınarlar, Şefik Bursalılar, Cumhuriyet’in ‘Türk Beşlerinden’ Ulvi Cemal Erkinler, bu kentten çıktılar ve gözlerini Osmanlı döneminde açıp modern Türkiye Cumhuriyeti yıllarında yaşamlarına veda ettiler.
Büyük usta Nazım, mahpusluğun bir bölümünü bu kentte yattı.
Kültürde, sanatta, eğitimde, medeni hayatta, hukukta, yani yaşamın her alanında çağdaşlaşmayı rehber edinen Gazi Mustafa Kemal Atatürk, son valsini bu kente yaptı.
Yani Bursa’nın bir yanı Osmanlı ise bir yanı da Cumhuriyet’tir.
Osmangazi Belediyesi, işte bu tarihi gerçekliği görerek, Bursa’nın fethinin 700. yıldönümünü görkemli bir şekilde kutlayacak.
***
Dün akşam Panorama 1326 Fetih Müzesi’nde fethin 700. yıldönümü etkinlikleri tanıtıldı.
2026 yılı boyunca kutlanacak etkinliklerin sloganı ise: “700 yıldır buradayız”.
***
Tanıtım toplantısı göz kamaştırıcıydı.
Müzenin girişinde sizi karşılayan kılıç, kalkanlı Osmanlı askerlerini canlandıran görevliler, içerideki ortamın işaretini veriyordu.
Işık sanatının hakkını veren görsel şov ile zaman yolculuğuna adım atıyor, gelin gibi süslenmiş müzenin orta yerine yerleştirilmiş dev led ekrandan yansıtılan videoyla tarihi geceyi soluyor, bir yandan Osmanlı mutfağı ve Bursa lezzetleriyle harmanlanmış ikramların tadına bakıyor ardından tiyatro sanatçısı Seher Kandemir’in müzikli anlatımıyla Bursa’nın yüzyıllar süren tarihi yolculuğuna tanık oluyordunuz.
***
Fethin 700. yıldönümünü ölümsüzleştiren logoda Tacettin Yaldız isimli genç bir kardeşimizin imzası var.
Logo; sade, şık ve anlamlıydı.
***
Gecede konuşan Osmangazi Belediye Başkanı Erkan Aydın’ın şu cümleleri ise kayda değerdi:
“Osman Gazi’ye nasip olmayan bu fetih, oğlu Orhan Gazi tarafından uzun, sabırlı ve kararlı bir kuşatmanın ardından tek bir taş dahi ziyan edilmeden gerçekleştirilmiştir. Bu fetih sadece bir şehrin alınması değil, adaletin, hoşgörünün, merhametin ve eşitliğin bu topraklarda kök salmasıdır. Bursa, 700 yıl önce fethedilmiş, 100 yıl önce işgalden kurtarılmış, 3 bin yıldır medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir şehirdir. Böyle bir şehirde yaşamak, bu toprakların evladı olmak, sizler için olduğu kadar bizler için de, en büyük onur, en büyük şereftir”.
***
Gelelim gecede gözlemlediğim detaylara…
Salona eşi Nadire Aydın’la giren Başkan Erkan Aydın, yüzlerce konuğun elini sıkarak, örnek bir ev sahipliği yaptı.
Yoğun katılım Bursa’nın bir izdüşümü gibiydi.
Sivil toplum örgütü temsilcileri, Bursa cemiyetinin öne çıkan isimleri, kanaat önderleri, geçmiş dönem belediye başkanları, milletvekilleri, bakanları, belediye meclis üyeleri, iş insanları ve kentin tüm ilçelerinden gelen yurttaşlarla Panorama 1326 tarihi gecelerinden birine ev sahipliği yaptı.
Bir basın ordusunun takip ettiği gecede, eski Bakan Turhan Tayan başta olmak üzere CHP’liler ve CHP örgütleri de oradaydı.
Bu tablo CHP örgütlerinin Erkan Aydın’ın arkasında kale gibi durduğunu gösteriyordu.
***
Davet edilmişler miydi bilmem ama gözlerim Cumhur İttifakı temsilcilerini aradı.
O gece orada olsalardı, kentin kalbi Osmangazi’den tüm Bursa’ya yayılan birlik ve beraberlik mesajının verilmesinde rol oynayacaklardı.
***
Sosyal demokrat bir partinin yönettiği belediyenin fetih kutlaması ezberleri bozabilir.
Ancak bu ilk değil.
CHP’li İstanbul Büyükşehir Belediyesi de İstanbul’un fethini coşkuyla kutlarken, sosyalist partilerden Halkın Kurtuluş Partisi ‘ilerici’ gördükleri İstanbul’un fethini her yıldönümünde selamlıyor.
***
Kuşkusuz Osmangazi Belediyesi’nin, fethin 700. yıldönümüne özel bir anlam atfetmesi tesadüf değil.
Nitekim Osmangazi Belediyesi’ni bu kentin evladı Erkan Aydın yönetiyor.
Ayrıca Osmangazi demek Bursa demek, Bursa demek Osmangazi demek.
Efendim Bursa’nın fethi kutlu olsun!
MUSTAFA ÖZDAL
