Merkez Bankası'ndan kritik rapor!

Merkez Bankası'ndan kritik rapor!

Merkez Bankası, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı veriler üzerine bir rapor yayınladı. Haziran ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 3,92 artarak son 18 ayın en düşük seviyesinde olan yüzde 38,21'e geriledi. Merkez Bankası'nın raporuna göre, enerji, hizmet, gıda ve alkolsüz içecek gruplarının tüketim katkısı azaldı. Lokanta-otel grubu ise yıllık yerleşimde 1,76 puanlık bir düşüşle yüzde 67,22'ye geriledi.

Raporda, enerji ve hizmet yaşamında yıllık birikimin gerilediğini belirtirken, enerjinin en belirgin düşüşünün 1,76 puanla olduğu vurgulanmaktadır. Aylık bazda gruplarda, enerji ve diğer alt gruplarda yüksek oranlar kaydedildiği ifade ediliyor.

Raporda ayrıca, temel mal büyümesinin yükselişinde dayanıklı kullanım mallarının etkili olduğu ve hizmet özellikle kira dönemiyle güçlü seyrini sürdürdüğü ifade edilmektedir. Gıda fiyatlarının ise taze meyve ve sebze grubunun öncülüğünde haziran geçmiş tarihsel ortalamaların üzerinde yükseldiği belirtilmektedir.

Üretici fiyatlarındaki artışların döviz kuru gelişmeleriyle son sekiz ayın en yüksek noktasına ulaştığı vurgulanmaktadır. 

Üretici fiyatları, kuru dalgalanmalarıyla birlikte son sekiz ayın en yüksek bölümünü gösterdi. Döviz kurlarındaki değişimleri, hammaddelerin hareketlerini artırıyor ve bu da üretici fiyatlarındaki artışı tetikliyor. Özellikle son aylarda, döviz kurlarındaki oynama ve değer kaybı, elde etme verimlerini artırmadı ve sonuç olarak üretici fiyatlarında önemli bir artış gözlendi.

Son dönemde, iletişim sektöründe yaşanan fiyat dizileri, özellikle internet ücretlerindeki artışla birlikte hız kesmeden devam etmektedir. Bu diziler, diğer hizmetler alt buldukları da bazı önemli gelişmelere sahne olmuştur. Özellikle kişisel ulaştırma araçlarının bakım ile eğlence ve spor hizmetlerindeki fiyat dizileri dikkat çekmektedir. 

Yıllık çekirdek enflasyon oranı 1,62 puan artarak %36,69 olmuştur.

Raporda, yıllık çekirdek enflasyon oranının 1,62 puan artarak %36,69'a yükseldiği belirtildi. Haziran ayında yıllık enflasyon dayanıklı tüketim malları, giyim ve ayakkabı alt gruplarında yükselirken, diğer temel mal gruplarında geriledi.

Altın dışı dayanıklı mal grubunda fiyatlar aylık bazda %6,64 artarken, yıllık enflasyon 4,03 puan artarak %43,30 oldu.

Haziran ayında alt grup enflasyonunun %10,28'e yükselmesinde döviz kuru hareketleri ve yurt içi satışların etkisiyle araç fiyatlarında yaşanan önemli artışlar etkili olmuştur.

Haziran ayında tüketici elektroniği ve mobilya fiyatları sırasıyla %3,78 ve %1,47 arttı, ancak otomobil fiyatlarının altında kaldı.

Diğer temel mal grubu fiyatları ise %1,95 gibi nispeten ılımlı bir artış kaydetti.

Bu dönemde evin bakım ve onarımı için gerekli malzemelerin yanı sıra evin çevresi için temizlik malzemeleri de aylık fiyat gelişmelerinde su yüzüne çıktı. Alt grup yıllık enflasyonu 1,53 puan artarak %20,04 olurken, giyim ve ayakkabı fiyatları %1,37 arttı.

Enerji grupları 

Haziran ayında enerji fiyatları %4,23 oranında artmış ancak grup yıllık enflasyonu baz etkisiyle 9,55 puan gerileyerek %16,52 olmuştur. Bu dönemde akaryakıt fiyatları, Türk lirası bazında aylık fiyat artışı tahmini ile uyumlu bir şekilde %11,32, tüp benzin %2,59 ve musluk suyu %1,10 arttı.

İşlenmiş gıdalar 

Gıda ve meşrubat fiyatları Haziran'da %3,02 artarken, yıllık enflasyon 1,40 puan artarak %53,92 oldu. İşlenmemiş gıda yıllık enflasyonu 12,43 puan artarak %68,44'e yükselirken, işlenmiş gıda 7,99 puan azalarak %43,36 oldu.

Çay fiyatlarındaki artış 

Alt kategorilerde ise yeni çay alım fiyatlarındaki artışa bağlı olarak çay fiyatlarındaki artışa odaklanıldı.

Ekmek ve tahıllarda aylık enflasyon dönem içinde %1,41 arttı. Alkollü içecekler ve tütün grubu fiyatları %11,13 artmış, yıllık enflasyon 10,80 puan artarak %40,90 olmuştur.

Bu gelişmenin itici gücü, üreticilerin tütün ürünlerine yaptığı yüzde 12,29'luk zam oldu.

Yurtiçi üretici fiyatları son üç ayda yüzde 6,50 arttı. Bu grubun yıllık enflasyonu ise baz etkisiyle 0,34 puan azalarak %40,42 olmuştur.

Haziran ayında uluslararası emtia fiyatları bir miktar geriledi, ancak üretici fiyatlarındaki artışın ana kaynağı döviz kuru hareketleri oldu. 

Dayanıklı ve dayanıksız mallarda yıllık enflasyon oranları düştü

Analize göre, yıllık enflasyon dayanıklı ve dayanıksız mallarda gerilerken, diğer alt gruplarda yükseldi.

Sektörler itibarıyla aylık fiyat eğilimleri incelendiğinde, artışlar genele yayılmakla birlikte, rafine edilmiş petrol ürünleri, metal cevheri, gaz üretimi, tütün ürünleri, otomobiller, metaller ve bunlara bağlı gruplardaki fiyat artışlarının öne çıktığı görülmektedir.