Mahalli idarelere genel bütçeden ayrılan paylarda her yıl artarken, ilk 6 aylık dönemde en yüksek pay verilen iller İstanbul, Ankara ve İzmir oldu.
5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun uyarınca, büyükşehir belediye sınırları içerisinde toplanan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 6'sı ile genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerine ayrılan payların yüzde 30'u büyükşehir belediye payı olarak ayrılıyor.
Kanunda belirtilen nüfus ve yüzölçümü kriterleri çerçevesinde dağıtım yapılarak her ayın sonunda büyükşehir belediyeleri hesaplarına aktarılıyor. Bu kapsamda 2022 yılının ilk 6 aylık döneminde büyükşehir belediyelerine genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı üzerinden 54,9 milyar liralık pay ayrıldı. 2021 yılı aynı dönemdeki pay tutarı 27,1 milyar lira olurken, yüzde 100'ün üzerinde artış gerçekleşti.
Büyükşehir Belediyelerinin kendi il sınırları içerisinde toplanan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı dikkate alınarak kanun düzenlemelerine uygun bir şekilde Hazine ve Maliye Bakanlığınca, hesaplama ve aktarma yapılıyor. Genel bütçe vergi gelirlerindeki artışa paralel olarak, bu gelirler üzerinden mahalli idarelere ayrılan pay da artıyor.
Bu kapsamda en yüksek pay verilen ilk 5 mahalli idarenin merkezi idareden aldığı payların, geçen yılın 6 aylık dönemine göre değişimi de belirlendi.
Buna göre, ilk sırada İstanbul Büyükşehir Belediyesi yer alırken, bu belediyenin yılın ilk 6 aylık döneminde aldığı pay, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 112,53 artış gösterdi.
İkinci sırada yer alan Ankara Büyükşehir Belediyesinin aynı dönemde aldığı pay da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 92,13 artış gösterirken, üçüncü sırada yer alan İzmir Büyükşehir Belediyesinin aldığı pay yüzde 86,92 arttı. Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin aldığı pay yüzde 105,44 yükselirken, Bursa Büyükşehir Belediyesi Başkanlığının aldığı pay da yüzde 95,87 artış gösterdi.
Yine ülke genelinde toplanan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 1,50'si büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 4,5'i büyükşehir ilçe belediyelerine ve yüzde 0,5'i il özel idarelerine ayrılıyor. Ayrılan tutarlar kanunda belirtilen nüfus, yüzölçümü ve benzeri kriterler çerçevesinde ilgili idarelerin hesaplarına İller Bankası aracılığıyla aktarılıyor. Bu kapsamda 2022 yılının ilk 6 aylık döneminde bu idarelere genel bütçe vergi gelirleri üzerinden 64,5 milyar liralık pay ayrıldı.
